23 ΜΝΗΜΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΑΛΛΙΚΟ ΜΑΗ

του Αλέξη Ν. Δερμεντζόγλου

φωτό:«Εάν» (1969) του Λίντσεϊ  ΄Αντερσον

Πριν ακριβώς από 46 χρόνια στους δρόμους του Παρισιού, στις μεγάλες πόλεις της Γαλλίας, οι επαναστατικές κινητοποιήσεις με εκατομμύρια διαδηλωτές τους δρόμου, συντάρασαν όλο τον κόσμο. Η Ελλάδα ήταν υπό τον ζυγό της δικτατορίας. Οι νέοι φοιτητές, μαζί με τους εργάτες διεκδίκησαν το καλύτερο και το ήθελαν εδώ και τώρα. Ο κινηματογράφος επηρεάστηκε βαθιά από τα μηνύματα του γαλλικού Μάη που ήταν αντικομφορμιστικά  και γεμάτα ελπίδα.

Ακολουθεί η προσωπική  μου λίστα με 23 φιλμ, κατά χρονολογική σειρά, που είτε αναφέρονται άμεσα στον γαλλικό Μάη, είτε είναι πρόδρομοι του, είτε  κατά κάποιο τρόπο τον προέβλεψαν ή ακόμα ασχολούνται με την νεανική επαναστατική ροπή. Ο Γκοντάρ παρίσταται με τρείς ταινίες και ο Μπερτολούτσι με δύο.

1. «Ο επαναστάτης»  (1962) του Τόνι  Ρίτσαρντσον
2. «Πρίν την επανάσταση» (1966) του  Μπερνάντο   Μπερτολούτσι
3. «Γουήκ-  εντ» (1966) του Ζαν  Λυκ  Γκοντάρ
4. «Ο πόλεμος τελείωσε» (1966) του Αλέν  Ρενέ
5. «Η Κινέζα» (1967) του Ζαν Λυκ  Γκοντάρ
6. «Κλεμένα φιλιά» (1968) του Φρανσουά  Τρυφώ
7. « Η ώρα των φούρνων» (1968 ντοκιμαντέρ  του Ουμπέρτο  Σόλας
8. «Ξένοιαστος καβαλάρης»(1969) του Ντένις  Χούπερ
9. «Εάν» (1969) του Λίντσεϊ  ΄Αντερσον
10. «Φράουλες και αίμα» (1970) του Στιούαρτ  Χάγκμαν
11. «Ζαπρίνσκι Πόιντ» (1970) του Μικελάτντζελο   Αντονιόνι
12. «Η εργατική τάξη πάει στον παράδεισο» (1971) του ΄Ελιο  Πέτρι
13. «Όλα πάνε καλά» (1972) του  Ζαν  Λυκ  Γκοντάρ
14. «Ο χορός των διεφθαρμένων» (1975) του Μπερτράν  Μπλιέ
15. «Μάης» (1976) του Τάσου Ψαρρά
16. « Το βάθος του ουρανού είναι κόκκινο» (1977 ντοκιμαντέρ) του Κρις  Μαρκέρ
17. «Η πιο τρελή απόδραση του κόσμου» (1978) του Ζεράρ  Ουρί
18. «Τρίχες» (1979) του  Μίλος Φόρμαν
19. «Να πεθαίνεις στα 30» (1982 ντοκιμαντέρ) του Ρομάν  Γκουπίλ
20. «Ο Μιλού τον Μάη» (1990) του Λουί Μαλ
21. «Οι ονειροπόλοι» (2002) του Μπερνάντο  Μπερτολούτσι
22. «Συνήθεις εραστές» (2005) του Φιλίπ  Γκαρέλ
23. «Μετά τον Μάη» (2012) του Ολιβιέ  Ασάγιας

ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΑΝΝΩΝ

του Αλέξη Ν. Δερμεντζόγλου

φωτό: «Μια αιωνιότητα και μια μέρα»

Από μεθαύριο Τρίτη 14 Μαίου μέχρι και τις  25 του μήνα διεξάγεται στην Κρουαζέτ  το 77^ο φεστιβάλ Καννών.

Από ελληνικής πλευράς μας ενδιαφέρει κατά το ήμισυ. Στο επίσημο διαγωνιστικό διαγωνίζονται οι «Ιστορίες καλοσύνης», είναι η τέταρτη συμμετοχή του Γιώργου Λάνθιμου. Και γράφω κατά το ήμισυ γιατί είναι μια διεθνής παραγωγή και όχι ελληνική συμμετοχή. Ως Ελλάδα θα βρούμε τον Λάνθιμο πριν από 15 χρόνια στο 62^ο φεστιβάλ των Καννών. Τότε συμμετείχε στο τμήμα  «Ένα κάποιο βλέμμα» με τον πολύκροτο «Κυνόδοντα» κερδίζοντας το βραβείο στο συγκεκριμένο τμήμα.

Ευκαιρία λοιπόν για μια αναδρομή με τις κορυφαίες επιδόσεις που σημείωσαν  Έλληνες δημιουργοί  στις Κάννες. Αρχίζω με την ταινία που πέτυχε την υψηλότερη επίδοση, δηλαδή τον Χρυσό Φοίνικα. Τον λαμβάνει, από τα χέρια του προέδρου της κριτικής επιτροπής  Μάρτιν Σκορσέζε, στα 1998 ο Θόδωρος Αγγελόπουλος για το «Μια αιωνιότητα και μια μέρα». Ωστόσο,  έχει μια ολόκληρη ιστορία,σε σχέση με τις Κάννες. Τρία χρόνια νωρίτερα, στα 1995, φθάνει δίπλα στον Χρυσό Φοίνικα αλλά τον χάνει από το «Underground»του ΕμιρΚουστουρίτσα. Το θαυμάσιο «Βλέμμα του Οδυσσέα» κερδίζει μεγάλες διακρίσεις. Το μέγα βραβείο της κριτικής επιτροπής της Διεθνούς ΄Ενωσης Κριτικών Κινηματογράφου. Στα 1984 το «Ταξίδι στα Κύθηρα» κι εκείνο φεύγει με  το βραβείο σεναρίου  και της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου.

Επιστρέφοντας στο μακρινό παρελθόν, θα συναντήσουμε στις Κάννες την «Ηλέκτρα» του Μιχάλη Κακογιάννη με μεγάλο τεχνικό βραβείο αλλά και  βραβείο καλύτερης κινηματογραφικής μεταφοράς (θεατρικού  έργου). Δυό χρόνια νωρίτερα το «Ποτέ την Κυριακή» του Ζυλ Ντασέν αγαπιέται πολύ και η Μελίνα Μερκούρη κερδίζει το βραβείο  πρώτου γυναικείο ρόλου.

Είχαμε κι άλλες συμμετοχές  κι ένα παράδοξο γεγονός. Στα 1975, στο τότε φεστιβάλ, η Ελλάδα δεν στέλνει επίσημα στις Κάννες τον «Θίασο». Ωστόσο, η ταινία του Αγγελόπουλου βρίσκεται εκεί και τελικά κερδίζει εξ ημισείας με το «Αίνιγμα Κάσπαρ Χάουζερ» του Βέρνερ Χέρτζογκ το βραβείο της Διεθνούς ΄Ενωσης  Κριτικών Κινηματογράφου. Ο  Χέρτζογκ σκύβει και φιλάει τις μπότες του Αγγελόπουλου…