ΟΛΟΙ ΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑΣ

Από την ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ,22/03/2020

του Αλέξη Ν. Δερμεντζόγλου

Καταραμένη Κυριακή

Μια ταινία ,που είχε  προγραμματιστεί να προβληθεί αυτές τις ημέρες αλλά αναβλήθηκε λόγω της δεκαπενθήμερης αναστολής λειτουργίας των κινηματογράφων , το «The  true story of the Kelly gang» αναφέρεται στην  ένδοξη ιστορία  του Νέντ Κέλλυ  και της οικογένειάς του στην Αυστραλία, που ήταν βέβαια σε καθεστώς  αποικιοκρατίας.

Η βασίλισσα Βικτώρια στην Αγγλία και ο Νεντ Κέλι να αποτελεί μεγάλο και βασικό εχθρό της. Ήδη το σινεμά τον τίμησε το 1970 με τον Μικ Τζάγκερ στο βασικό ρόλο και το 2004 με τον Χιθ Λέτζερ αντίστοιχα. Όλοι που απλά επιθυμούσαν την ελευθερία των λαών τους ήταν εχθροί της βασίλισσας λοιπόν! Αυστραλία, Ιρλανδία, Κένυα, Ινδία, Κύπρος, μερικά μόνον  από τα παραδείγματα. Και φυσικά ο πόλεμος της ανεξαρτησίας των μετέπειτα Η.Π.Α. ήταν σαφώς κατά της  αποικιοκρατίας και του βρετανικού επεκτατισμού.

Πολλά από τα φιλμ που γυρίστηκαν υιοθέτησαν τη γραμμή κάποιων σκληρών θρίλερ, με στόχο την εμπορικότητα. Άλλα διέθεταν ποιότητα, βραβεύτηκαν ή άρεσαν πολύ. Πολλά έχουν αναφορά και σε πραγματικά συγκλονιστικά γεγονότα. Ας πούμε τη δολοφονία του ηγέτη  της Ιρλανδικής επανάστασης Μάικλ Κόλινς και φυσικά του Ινδού ειρηνιστή Μαχάτμα Γκάντι. Ωστόσο, σφαγές, δολοφονίες, τρομοκρατικές ενέργειες, έγιναν πολλές, αλλά ορισμένες περιπτώσεις δεν μπορούν με τίποτα να απαλειφθούν.

ΜΙΑ ΤΡΟΜΕΡΗ ΣΦΑΓΗ

Στις 30 Ιανουαρίου του 1972, ημέρα Κυριακή, στο Μπέλφαστ, σε μεγάλη ειρηνική διαδήλωση, οι Βρετανοί χτύπησαν και πυροβόλησαν εν ψυχρώ. Αποτέλεσμα 13 νεκροί, πέραν των τραυματιών. Παρά την ένορκη διοικητική εξέταση κανένας από τους υπευθύνους  δεν καταδικάστηκε. Προέκυψε όμως  μια υπέροχη βραβευμένη ταινία του Πολ Γκρίνγκρας «Ματωμένη Κυριακή». Ωστόσο κάποια δραματικά περιστατικά δεν έγιναν ταινίες, αλλά τα πραγματικά γεγονότα υπήρξαν τόσο τραγικά ώστε ξεπερνούν και τις μυθοπλασίας ταινίες.

Στις 14 Ιουνίου του 1994 η Ιρλανδία, στο παγκόσμιο κύπελλο των Η.Π.Α., στην παρθενική της εμφάνιση σημείωσε την πιο εντυπωσιακή ποδοσφαιρική νίκη της επί της Ιταλίας με 1-0. Ήταν βράδυ στο χωριό Λονγκ Άιλαντ, κάπου στην Ιρλανδία,  και σε μια παμπ φιλήσυχοι Ιρλανδοί έβλεπαν το ματς στην τηλεόραση. Τρομοκρατική επίθεση αιφνιδιαστικά έφερε έξι νεκρούς και πένθος. Αργότερα κάποιες τολμηρές έρευνες «έδειξαν» Βρετανούς άνδρες των  μυστικών υπηρεσιών: Τίποτα δεν διευκρινίστηκε, αλλά αυτή η τραγωδία  έφερε αργότερα τη συμφωνία.

Η ΜΗ ΒΙΑ

Ο αντιαποικιοκρατικός αγώνας στην Αμερική ήταν σκληρός και οι ντόπιοι νίκησαν κατά κράτος τους Βρετανούς, μετά από άγριους αγώνες και αιματηρές  συγκρούσεις και σφαγές. «Ο πατριώτης» (2000) του Ρόλαντ Έμεριχ αποδίδει εξαιρετικά τα γεγονότα.

Στην Ινδία, η μάχη κατά του ιμπεριαλισμού δόθηκε και με πολιτικό τρόπο και με συγκρούσεις και απώλειες, αλλά και με την περίφημη φιλοσοφία του Γκάντι περί μη βίας. Προέκυψε ένα πολύ εντυπωσιακό και οσκαρικό φιλμ  το «Γκάντι» (1982) του σερ Ρίτσαρντ Ατένμπορο. Και, φυσικά, για τις συγκρούσεις στις Ινδίες είχαμε πασίγνωστες  μυθοπλαστικές ταινίες, όπως το πολύκροτο «Γκάγκα Ντιν». Όσο για τη βρετανική αποικιοκρατία, ήταν παντού. Στο Σουδάν αναφέρονται τα «Τέσσερα φτερά» (έγιναν πολλές ταινίες) και  το «Χαρτούμ».

ΑΠΟ ΠΕΙΝΑ

Φυσικά, το σινεμά επικεντρώθηκε πολύ στο θέμα της Ιρλανδίας. Όπως ήδη έγραψα, καταχωρήθηκαν σε ταινίες και πολλές πραγματικές ιστορίες, όπως  αυτή του Μπόμπι Σαντς (στην ταινία «Hunger»), που πέθανε μετά από μακροχρόνια  απεργία πείνας. Στο «Μάικλ Κόλλινς, ο επαναστάτης» (1996) ο Νιλ Τζόρνταν δίνει ένα εξαιρετικό πορτρέτο του ήρωα και μιας ταραγμένης εποχής. Πρέπει  να αναφερθεί και η περίπτωση  του Μάρτιν Κέιχιλ. Οι  Βρετανοί έλεγαν γι’ αυτόν ότι είναι ληστής και τρομοκράτης. Για τους Ιρλανδούς υπήρξε ένας  δημοφιλής λαϊκός ήρωας. Τον απεικόνισε εξαιρετικά  ο Τζον Μπούρμαν στο «Στρατηγό» (1998), αλλά και -δύο χρόνια αργότερα- ο Ταντέους Ο’ Σάλιβαν σε άλλη εκδοχή, σαφώς όμως κατώτερη της πρώτης.

ΣΕ ΠΕΝΤΕ ΗΠΕΙΡΟΥΣ

Η Ιρλανδία ενέπνευσε πολλούς δημιουργούς, μεταξύ αυτών τον Γερμανό Όλιβερ Χιρσμπίγκελ («Πέντε λεπτά πριν τον παράδεισο», 2012) και τον Τζέιμς Μαρς («Ο χορός των κατασκόπων», 2012). Όμως, η πιο συγκλονιστική δημιουργία έρχεται  με βραβείο από τις Κάννες και την υπογραφή  του Κεν Λόουτς: «Ο άνεμος χορεύει το κριθάρι» (2006), φιλμ οργανωμένο με εξαίρετη δομή και στοιχεία αρχαίας ελληνικής τραγωδίας. Ο Λόουτς διεισδύει στη λογική του παραλόγου που φέρνει τα φονικά. Μια πολύ μεγάλη ταινία, που θα τη θυμόμαστε  για χρόνια!

Όλοι οι εχθροί του βασιλιά και της βασίλισσας, λοιπόν… όλοι οι αντίπαλοι, οι διεκδικητές, οι επαναστάτες, οι αμφισβητίες, απλωμένοι σε πέντε ηπείρους!