ΟΙ ΣΥΝΩΜΟΤΕΣ
Γράφει ο Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου
Μια από τις πιο μεγάλες αμερικανικές ταινίες του `60 που αντανακλούν το φιλειρηνικό κλίμα που επικρατούσε πριν από το 1968 παρά το Βιετνάμ και τη δολοφονία του Κένεντι. Μου κάνει εντύπωση η μεταμοντέρνα άποψη του τρόμου που μεταφέρεται ως μια μετεξέλιξη της χιτσκοκικής Νύχτας αγωνίας του `40 και πάλι με τον Γκρέγκορι Πεκ. Η εκπληκτική, ασπρόμαυρη φωτογραφία καθορίζει την υπόγεια διαδικασία του μη ομαλού. Είναι τα πολύ μεγάλα ονόματα που κρατούν τη δύναμη του σεναρίου και του επιθετικού χαρακτήρα του στις καπιταλιστικές αποκλίσεις. Για πρώτη φορά – όσο θυμάμαι- καταγγέλλονται οι κατά κάποιο τρόπο Μ.Κ.Ο. της εποχής ως αναμεμειγμένες σε οικονομικές μπίζνες με υψηλό τον κίνδυνο για την υγεία των Αμερικανών. Όμως, αυτή η άκρως μεταμοντέρνα και διαχρονική ταινία, που είναι και σαφώς πολιτική, οφείλει αλλού το μαγνητισμό της απέναντι στο κοινό: Στα ακαθόριστα βήματα στις σκάλες, στο θάνατο το μεσημέρι, στη μοναξιά των εικόνων, στις επιθυμίες όπου καταβυθίζεται το μπλοκαρισμένο ένστικτο. Αμνησία, σκοτάδια, αγωνία για τον ξεχασμένο τόπο σε μια αναζήτηση του χαμένου εαυτού και της εξήγησης.
Οι συνωμότες καθορίζουν και τη δύναμη του λόγου. Ο Φαστ έγραψε το μυθιστόρημά του το 1952 επηρεασμένος από την ατομική απειλή, τον «ψυχρό» πόλεμο, τους Χίτσκοκ και Φριτς Λανγκ, από τις ψυχαναλυτικές θεωρίες αλλά ιδίως από το φόβο μιας απώλειας. Με την Κορέα να «καίει», η ταινία χρόνια μετά (με το Βιετνάμ επίκαιρο) φανερώνει την κρυμμένη αριστερή συνείδηση του πρώην ευρισκόμενου στη «μαύρη» λίστα Ντμίτρικ.
Υ.Γ. Μια μικρή γεύση από το θερινό αφιέρωμα της κινηματογραφικής λέσχης των εργαζομένων της ΕΡΤ3 «Μεταμοντέρνος αμερικανικός τρόμος» Η προβολή του φίλμ θα ανακοινωθεί σύντομα
Κέντρο Μελετών & Ερευνών για το Σινεμά 